Τι είναι οι οξύουροι;

πηγή

Τι είναι οι οξύουροι;

Τα σκουλήκια στα κόπρανα είναι μια πολύ κοινή αιτία λοιμώξεων του εντέρου. Οι οξύουροι (Enterobius vermicularis) είναι παράσιτα του εντέρου που προσβάλλουν συνήθως παιδιά σχολικής ηλικίας.

Συνήθως υπάρχει έντονη φαγούρα γύρω από τον πρωκτό κατά τη διάρκεια της νύχτας επειδή τα θηλυκά σκουλήκια γεννούν τα αβγά τους στις πτυχές του δέρματος γύρω από τον πρωκτό. 

Οι άνθρωποι μολύνονται όταν καταπιούν τα αβγά των παρασίτων. Όταν κάποιος που έχει λοίμωξη από σκουλήκια (παράσιτα) πάει στην τουαλέτα, σκουπίσει τον πρωκτό του, και κατόπιν δεν πλύνει καλά τα χέρια του με σαπούνι και νερό, θα μολύνει όλες τις επιφάνειες που αγγίζει αφήνοντας πάνω σε αυτές αβγά παρασίτων. Στη συνέχεια, όταν κάποιος άλλος ακουμπήσει την μολυσμένη επιφάνεια θα κολλήσει στα χέρια του τα αβγά που άφησε ο προηγούμενος. Εάν ακολούθως φάει ένα τρόφιμο με άπλυτα χέρια, θα καταπιεί τα αβγά από τα παράσιτα (σκουλήκια) και θα μολυνθεί και ο ίδιος χωρίς να το γνωρίζει.

Η μετάδοση των οξύουρων μπορεί να γίνει και αερογενώς μέσω εισπνοής των αβγών των σκουληκιών που έχουν εναποτεθεί στα ρούχα, καθώς και μέσω επαφής των δαχτύλων των χεριών με τη μύτη (πολλές φορές υπάρχουν αβγά κάτω από τα νύχια τα οποία μεταφέρονται στον βλεννογόνο της μύτης ή του στόματος). 

Σε ποιο σημείο του σώματος βρίσκονται οι οξύουροι και πώς αναπαράγονται;

Τα ενήλικα σκουλήκια ζούνε κυρίως στο τυφλό (το εγγύς παχύ έντερο που βρίσκεται στην κάτω δεξιά κοιλιακή χώρα) αλλά και σε όλο το παχύ έντερο. 

Τα θηλυκά ενήλικα σκουλήκια είναι μικρά, λευκά, νηματοειδή μεγέθους 8-13 mm και είναι ορατά διά γυμνού οφθαλμού. Τα αρσενικά σκουλήκια έχουν μέγεθος 2-5 mm και πεθαίνουν όταν γονιμοποιήσουν τα θηλυκά σκουλήκια. Τα έγκυα θηλυκά σκουλήκια περιοδικά (κυρίως το βράδυ) βγαίνουν έξω από τον πρωκτό και εναποθέτουν τα αβγά τους στο δέρμα της περιπρωκτικής περιοχής. Η μετανάστευση των θηλυκών σκουληκιών προς τον πρωκτό δημιουργεί μια αίσθηση φαγούρας και ερεθισμού στον πρωκτό.

Αν και ο οξύουρος είναι εντερικό παράσιτο μπορεί να ανευρεθεί και σε έκτοπες θέσεις προκαλώντας ουρολοιμώξεις, περιπρωκτική κυτταρίτιδα, περιπρωκτικό απόστημα, πρωκτικό κοκκίωμα, σαλπιγγίτιδα, περιτονίτιδα, κολπίτιδα και οξεία σκωληκοειδίτιδα. Σε ελάχιστες περιπτώσεις, εξαιρετικά σπάνιες, έχουν αναφερθεί οξύουροι στον επιπεφυκότα του ματιού.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Πολλοί άνθρωποι με σκουλήκια (παράσιτα) στο έντερο δεν έχουν συμπτώματα. Όταν εμφανισθούν συμπτώματα, αυτά αφορούν κυρίως φαγούρα γύρω από τον πρωκτό, συχνότερα την νύχτα, που δυνατόν να προκαλέσει και πρόβλημα στον ύπνο. Άλλα συμπτώματα είναι πόνος στην κοιλιά, ναυτία και έμετος.

Πότε θα πρέπει να απευθυνθώ σε γαστρεντερολόγο;

Αν έχετε έντονο κνησμό (φαγούρα) γύρω από τον πρωκτό, ιδιαίτερα τη νύχτα, θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γαστρεντερολόγο σας.

Υπάρχει ειδική εξέταση;

Ναι. Εφόσον γίνει κλινική εξέταση και λήψη ιστορικού, ο γαστρεντερολόγος θα σας συστήσει μικροβιολογικές εξετάσεις. Ο βιοπαθολόγος-μικροβιολόγος θα σας συστήσει να τοποθετήσετε μια ταινία σελοτέιπ στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό σας. Αν έχετε οξυουρίαση, τα αβγά θα κολλήσουν επάνω στην ταινία. Η ταινία θα εξετασθεί από τον μικροβιολόγο κάτω από το μικροσκόπιο για να διαπιστώσει αν υπάρχουν αβγά από παράσιτα στο έντερο. Τα αβγά δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, οπότε μην προσπαθήσετε να τα δείτε πάνω στο σελοτέιπ μόνοι σας. Είναι προτιμότερο να κολλήσετε το σελοτέιπ γύρω από τον πρωκτό αποβραδίς ή νωρίς το πρωί πριν κάνετε μπάνιο.

Σε μερικές περιπτώσεις, τα σκουλήκια μπορεί να ανευρεθούν στα ούρα και το κολπικό επίχρισμα.

Πώς αντιμετωπίζονται;

Τα σκουλήκια (παράσιτα) αντιμετωπίζονται με φάρμακα (mebendazole, albendazole, ή pyrantel pamoate, με επανάληψη μίας δόσης μετά από 2 εβδομάδες). Αν έχετε οξυουρίαση, ο γαστρεντερολόγος πιθανόν να συστήσει να λάβουν φαρμακευτική αγωγή όλοι οι άνθρωποι που ζούνε μαζί σας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα σκουλήκια (παράσιτα) μεταδίδονται πολύ εύκολα μεταξύ των ανθρώπων που ζούνε στο ίδιο σπίτι. Ενδεχομένως, ακόμα και μετά τη θεραπεία, τα παράσιτα (σκουλήκια) να ξαναεμφανισθούν.

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να κάνω;

Ναι. Αν εσείς ή κάποιος στην οικογένειά σας έχει σκουλήκια (παράσιτα) στα κόπρανα, θα πρέπει όλοι να:

• Κόβετε τακτικά τα νύχια σας κοντά.
• Πλένετε τα χέρια σας συχνά με σαπούνι και νερό. Διαβάστε το σχετικό άρθρο για το πλύσιμο των χεριών στο peptiko.gr.
• Κάνετε ντουζ ή μπάνιο κάθε μέρα (προτιμότερο κάθε πρωί).
• Πλένετε συχνά τα ρούχα, πετσέτες, και κλινοσκεπάσματα που χρησιμοποιείτε.
• Προσπαθήσετε να μην ξύνεστε γύρω από τον πρωκτό σας ή ανάμεσα στα πόδια σας.